Câu chuyện hàng Trung Quốc độc hại tràn ngập thị trường Việt Nam đã không còn là chuyện mới. Mặc dù phía ta đã có nhiều biện pháp tẩy chay hàng hóa và phòng ngừa, tuy nhiên mức độ ảnh hưởng không những ít thuyên giảm mà ngày càng trầm trọng hơn, báo động hơn, có nguy cơ phá hoại nền kinh tế và đầu độc sức khỏe người dân nếu chúng ta không thức tỉnh.
Nhiều suy luận của các chuyên gia chính trị cho rằng thực chất các thủ đoạn của là cái bẫy của Trung Quốc khiến chúng ta dễ trở thành bãi phế thải các loại hàng hóa phẩm chất xấu của Trung Quốc. Vì vậy việc thức tỉnh và xây dựng một môi trường buôn bán, thương mại nghiêm ngặt với Trung Quốc là việc chúng ta cần phải làm ngay, không thể chậm trễ.
Dưới đây là các thủ đoạn và mánh khóe của Trung Quốc:
1. Ảnh hưởng của hàng hóa độc hại của Trung Quốc đến Việt Nam và thế giới nói chung: Trung Quốc buôn bán cái chết.
Bán cái chết cũng là chủ đề của cuốn sách đang nổi tiếng tại
các nước phương Tây bàn về chất lượng hàng hóa Trung Quốc. Cuốn “Chết dưới tay
Trung Quốc” được viết bởi Giáo sư Kinh tế và Chính sách Công cộng tại Đại học
California, Irvine, Peter Navarro. Một loạt những vụ bê bối về thực phẩm độc hại
của Trung Quốc trong suốt thời gian qua đã khiến cả thế giới phải rùng mình. Mỗi
ngày qua đi lại có thêm một vụ thực phẩm bẩn, độc hại xuất hiện. Những “sát thủ
giấu mặt” đó vẫn hàng ngày hàng giờ hiện diện trên bàn ăn của mỗi gia đình.
Không chỉ thực phẩm mà cả những hàng hóa rẻ tiền, chất lượng kém, phát hiện có
chất độc của Trung Quốc cũng đang làm nhiễu loạn thị trường thế giới. Nhiều nước
đã đồng loạt tẩy chay hàng Trung Quốc.
Báo chí cả trong nước lẫn quốc tế từ lâu đã cảnh báo mối họa
nhập hàng hóa kém chất lượng từ Trung Quốc, ảnh hưởng đến sức khỏe của người
tiêu dùng như: gạo giả, sữa bột giả, trứng giả, trái cây nhuộm chất hóa học, dư
lượng thuốc trừ sâu, thịt đông lạnh hư thối… cho tới cả tiền giả đang phá hoại
nền kinh tế Việt Nam một cách âm ỉ và có hệ thống.
2.Thủ đoạn kinh doanh:Thủ đoạn kinh doanh của các thương lái Trung Quốc
đã bộc lộ rõ bản chất "Thiếu đạo đức kinh doanh"
-Thủ đoạn 1:Ban
đầu, các thương nhân Trung Quốc thu mua nông sản ồ ạt, họ đặt trạm gom hàng
nông sản khiến nhu cầu tăng đột biến, giá nông sản tăng nhanh. Các doanh nghiệp
trong nước không cạnh tranh được đành chịu thiếu nguyên liệu sản xuất. Sau khi
đã thao túng được thị trường, tất cả thương nhân Trung Quốc bắt đầu hạn chế và
dừng mua đột ngột khiến giá giảm nhanh chóng. Đến khi giá giảm rất thấp thì họ
bắt đầu quay trở lại ép giá thấp hơn nữa và bắt đầu thu mua.
-Thủ đoạn 2: Bọn chúng tự đặt ra các tiêu chuẩn “kì lạ” để có lý do ép giá nhiều
hơn (ví dụ khoai lang củ to không mua, bắt phải giảm giá). Như trường hợp khoai
lang tím, sau khi giá giảm chỉ còn 300,000 đồng/tạ, nông dân đã chủ động kéo
dài thời gian thu hoạch, khoai lớn củ hơn nhưng giá lại bị ép xuống còn 250,000
đồng/tạ. Với cùng một thủ đoạn lặp đi lặp lại, các thương nhân Trung Quốc đã có
thể ép giá dứa giảm hơn một nửa, khoai lang tím giảm tới 70%, và giá dừa thậm
chí giảm đến 90%, còn gạo thì đang giảm giá liên tục và vẫn loay hoay tìm kiếm
thị trường thay thế. Chúng ta đã có không ít hệ luỵ từ rất nhiều bài học trên
thương trường mang tên “Trung Quốc” như những vụ thu mua một lượng lớn nông sản
với giá trên trời, đến khi người dân đổ xô khai thác, thu hoạch thì các thương
lái Trung Quốc lặn mất tăm.
-Thủ đoạn 3:Trung Quốc còn sử dụng “chiêu” đơn phương hủy các hợp đồng
thương mại, sử dụng rào cản kiểm dịch và cố tình làm chậm việc thông quan hàng
xuất khẩu của Việt Nam tại các cửa khẩu trên biên giới hai nước đã làm cho các
doanh nghiệp Việt Nam thiệt hại, nhất là đối với các mặt hàng nông sản mà Việt
Nam xuất sang Trung Quốc.
Đó là các thiệt hại trực tiếp cho nông dân, còn đối với các
doanh nghiệp cần hàng sản xuất thì thiệt hại lại đau đớn hơn nhiều khi nguồn
cung nguyên liệu của thị trường rất lớn nhưng họ lại không thể mua được và phải
sản xuất dưới công suất do không thể cạnh tranh thu mua với thương lái Trung Quốc.
3.Việt Nam đang thành bãi phế thải của Trung Quốc
Vì Việt Nam thiếu các hàng rào kỹ thuật để kiểm soát hàng
kém chất lượng nên lâu nay chúng ta đã trở thành nơi tiêu thụ “thượng vàng hạ
cám” của Trung Quốc. Trên thị trường Việt Nam đủ các loại hàng giả, hàng nhái,
hàng kém chất lượng, hàng vứt đi vẫn đang tồn tại đầy rẫy ngoài chợ, thậm chí cả
trong siêu thị: gà thải loại, trứng gà giả, trái cây, rau quả tẩm ướp hóa chất
độc hại, gừng tỏi, gia vị, và thậm chí các loại phụ gia gây ung thư cũng được
nhập về và bày bán khắp nơi. T.S Nguyễn Minh Phong, chuyên gia kinh tế cho rằng
điều này đã tạo ra 2 mối nguy cho Việt Nam: trước hết đó là hàng hóa thực phẩm
giá rẻ tràn vào nhưng không được kiểm soát tốt về chất lượng, thứ hai, nguy hiểm
hơn là Trung Quốc có chiến lược “đẩy” hàng nghìn thiết bị công nghệ sản xuất lạc
hậu sang các nước, trong đó có Việt Nam, nếu không cẩn thận, chúng ta sẽ thành
“bãi phế thải” công nghệ, bãi phế thải của những hàng hóa phẩm chất xấu của
Trung Quốc.
4. Sự quyến rũ chết người của Trung Quốc: Không thể không thừa nhận Trung Quốc với 1,3 tỷ dân và một nền kinh tế đứng thứ hai thế giới là một thị trường quyến rũ. Nhưng như nhận định của dư luận thế giới, đó là sự quyến rũ chết người. Hàng chục nước trên thế giới đang có vấn đề trong thương mại, đầu tư với Trung Quốc. Nhưng Trung Quốc cũng đang tỏ ra là nước sử dụng thành thạo việc kết hợp các sức ép, thủ đoạn ngoại giao, chính trị song hành với kinh tế để trả đũa các nước khác mỗi khi có “vấn đề” với Trung Quốc bao gồm cả Việt Nam ta.
4. Sự quyến rũ chết người của Trung Quốc: Không thể không thừa nhận Trung Quốc với 1,3 tỷ dân và một nền kinh tế đứng thứ hai thế giới là một thị trường quyến rũ. Nhưng như nhận định của dư luận thế giới, đó là sự quyến rũ chết người. Hàng chục nước trên thế giới đang có vấn đề trong thương mại, đầu tư với Trung Quốc. Nhưng Trung Quốc cũng đang tỏ ra là nước sử dụng thành thạo việc kết hợp các sức ép, thủ đoạn ngoại giao, chính trị song hành với kinh tế để trả đũa các nước khác mỗi khi có “vấn đề” với Trung Quốc bao gồm cả Việt Nam ta.
![]() |
5. Nhận xét, nguyên nhân, xu hướng, kết quả và biện pháp: Nói chuyện với TS Lê Đăng Doanh, Nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu và Quản
lý kinh tế Trung ương ông nhận xét: Có dấu hiệu phá hoại nền kinh tế nặng nề:
Hàng hóa Trung Quốc đang tràn ngập thị trường Việt Nam? Nhập
siêu luôn tăng qua các năm. Là một chuyên gia kinh tế, ông nhìn nhận vấn đề này
như thế nào?
Hàng Trung Quốc càng ngày càng nhập ồ ạt vào Việt Nam, từ
cái tăm cho đến trang thiết bị dẫn đến nhập siêu rất lớn. Các thương nhân Trung
Quốc sang Việt Nam mua hàng có dấu hiệu phá hoại nền kinh tế của chúng ta như
mua lá cây hồi, mua lá cây điều… Điều này diễn ra với tất cả các nước, đặt biệt
là những nước có biên giới chung với Trung Quốc. Tôi sang Thái Lan, Thái Lan
cũng kêu. Miến Điện cũng kêu nhưng với Việt Nam đặc biệt nghiêm trọng vì Việt
Nam có đường biên giới với Trung Quốc rất dài. Thứ hai là hàng Trung Quốc làm
ra rất rẻ, chất lượng nhiều mặt hàng kém. Họ sản xuất được nhiều mặt hàng tốt
nhưng họ xuất đi nước khác chứ không xuất sang Việt Nam. Xuất sang nước ta là
có chính sách, có chủ ý, những mặt hàng có chất lượng thấp, giá rất rẻ.
Ông có thể giải thích rõ hơn vì sao hàng Trung Quốc độc hại
và kém chất lượng như vậy nhưng chúng ta vẫn ồ ạt nhập về?
Có mấy lý do: Chênh lệch giá giữa hàng của chúng ta và hàng
Trung Quốc quá lớn, ví dụ như quả trứng gà. Trứng gà thải loại Trung Quốc có
giá 500 đồng, đó là họ bán phá giá. Thứ hai là chúng ta đã ký hiệp định thương
mại tự do giữa ASEAN và Trung Quốc trong đó chúng ta cam kết các thuế nhập khẩu
của hàng Trung Quốc vào Việt Nam được giảm từ 0-5%. Và điều quan trọng nhất là
những rào cản kỹ thuật về thương mại chúng ta làm quá chậm nên giờ chúng ta đối
phó rất khó. Nhiều người dân ở vùng biên giới nghèo nên đi làm cửu vạn để chuyển
hàng từ Trung Quốc về Việt Nam. Chúng ta đã bắt nhưng không bắt được người cầm
đầu cho nên bắt cóc bỏ đĩa, bắt người này thì lại có những người khác.
Hệ lụy của tình trạng này là gì, thưa ông?
Về kinh tế là rất đáng báo động. Đó là những điều hết sức
đáng lo ngại cả về mặt kinh tế và sức khỏe của người dân, về ổn định trật tự xã
hội.
Chúng ta có thể có những giải pháp nào để hạn chế việc nhập
khẩu và tiêu thụ hàng Trung Quốc độc hại tại Việt Nam?
Chúng ta đã ký hiệp định thương mại nên không thể nói là tẩy
chay hàng Trung Quốc. Chúng ta chỉ có thể cực lực tố cáo những mặt hàng có hại
cho sức khỏe, kêu gọi người dân không sử dụng những hàng hóa đó. Ví dụ ăn một
quả trứng 500 đồng nhưng mang bệnh vào người và phải bỏ ra 100 triệu đồng để chữa
trị. Cần phải nói rõ để mọi người dân hiểu.
Doanh nghiệp và người tiêu dùng Việt Nam chúng ta cần phải làm gì để bảo vệ
mình?
Các doanh nghiệp Việt Nam cũng phải tham gia tích cực, có những
rào cản kỹ thuật và những biện pháp để bảo vệ. Người Việt Nam cần dùng hàng Việt
Nam trước hết để bảo vệ sức khỏe của mình, sau là bảo vệ doanh nghiệp Việt Nam,
chứ không phải là người tiêu dùng mù quáng. Doanh nghiệp tự đổi mới, cải tiến để
nâng cao tính cạnh tranh. Ví dụ chúng ta thấy những năm gần đây dệt may Việt
Nam được đánh giá rất cao, người tiêu dùng đã chọn hàng Việt Nam thay vì hàng
Trung Quốc. Hay bia Vạn Lực trước đây bán tốt nhưng gần đây không bán được nữa.
Và bản thân người tiêu dùng phải tự bảo vệ mình và gia đình mình.